اگر افسرده‌اید، ننویسید (منطقه ممنوعه نوشتاردرمانی/ نوشتن درمانی)
زینب شاهدی
مشاور روانشناسی- مجموعه‌ی نویسندگی خلاق
این را من می‌دانم، شما هم می‌دانید: ما دل‌مان می‌خواهد روشی باشد مثل چوب جادو، اجی‌مجی بخوانیم و نوکش را بزنیم به هر مشکل، و مشکل‌مان به‌ناگهان ناپدید شود. در به در دنبال این چوب جادو می‌گردیم و ته دل‌مان امید داریم که بالاخره گوشه‌ای پیدایش می‌کنیم و آن‌وقت است که زندگی‌مان از این رو به آن رو خواهد شد. تا آن وقت اما، مشکلات همین است و باید بسوزیم و بسازیم.
درباره نوشتاردرمانی (نوشتن درمانی) هم خیلی‌ها همین فکر را می‌کنند. همچون که اسمی از این روش به میان آمد و مزایایش برای سلامت جسم و روان روشن شد، چشم‌هایمان برقی زد و نور امیدی تازه در دل‌مان تابید که خودش است! بالاخره یافتیمش!
اما من می‌دانم، شما هم می‌دانید که نمی‌شود. حل کردن همه مشکلات به یک ضربه چوب جادو نمی‌شود که نمی‌شود.
این را نمی‌گویم که از نوشتاردرمانی ناامیدتان کنم. نوشتاردرمانی یک روش علمی است که از آزمون زمان سربلند بیرون آمده است. اما … اما و اگر دارد.
بزرگترین امٌایش این است که فکر نکنید همیشه نوشتن کمک می‌کند. گاهی هم کمک نمی‌کند.
مثلا اگر نوشتن را راهی بدانید برای فرار از مسئولیت و دور زدن مساله. منظورم این است که بخواهید به جای آستین بالا زدن و اقدام کردن برای حل مسائل، پای دفترچه خوشگل‌تان بنشینید و درباره‌شان بنویسید و ابعاد و زوایایشان را بجورید.
یا مثلا وقتی نوشتن به‌جای شما، به مشکل‌تان خدمت می‌کند. فرد افسرده‌ای را تصور کنید که مدام از غم و غصه‌هایش بنویسد. بدون هیچ برنامه‌ای برای حل‌وفصل مسائل یا استفاده درست از تکنیک‌های نوشتن. اینجا نوشتن به او کمک نمی‌کند؛ به افسردگی‌اش کمک می‌کند. نوشتن می‌تواند – اگر درست به کار گرفته نشود – شما را به نشخوار فکری گرفتار کند و کاری کند که چرخه معیوب افسردگی تندتر برایتان بچرخد.
اگر افسرده‌اید، و می‌خواهید مدام از غم و اندوه و افسردگی بنویسید و خودتان را در تونل تودرتوی افسردگی کردن گم کنید، ننویسید. نوشتن برای شما نیست. یا ساده‌تر بگویم، اگر نوشتن حال‌تان را بهتر نمی‌کند، شاید بهتر باشد به قول پنه‌بیکر، به جای آن بروید بدوید، یا کارهای دیگر بکنید.
نکته مهم: نوشتن، ما را با مسائل‌مان روبرو می‌کند. روبرو شدن با مسائل‌مان سخت است. پس ممکن است در کوتاه‌مدت حال‌مان با نوشتن بدتر شود. اما این مثل جراحی است: باید برش بزنید و درد بکشید و بخیه بخورید تا بعد خوب‌تر شوید. در کوتاه‌مدت، حال بد طبیعی است. اما در درازمدت، نوشتنِ درست حال‌تان را بهتر می‌کند. یعنی باید بکند. اگر نکرد، یا اگر در کوتاه‌مدت حال‌تان خیلی بد شد و کنترلش برایتان سخت بود، حتما با مشورت مشاورتان ادامه دهید، و یا فعلا دست نگه دارید.